5 phương pháp giúp trẻ tiểu học học giỏi hơn mà phụ huynh nên biết

ByBillynguyen

Ở bậc tiểu học, trẻ đang bước vào giai đoạn “vàng” để hình thành tư duy, trau dồi kỹ năng học tập và xây dựng thói quen tự học – những nền tảng quyết định tương lai sau này. Nhiều phụ huynh thường nghĩ rằng học giỏi chỉ đến từ việc học thật nhiều, nhưng thực tế phương pháp học đúng đắn mới là yếu tố giúp con phát huy tối đa năng lực.
Trong bài viết này, phuhuynh.edu.vn chia sẻ 5 phương pháp giúp học giỏi hơn được các nhà giáo dục hiện đại khuyên dùng – giúp con học thông minh, chủ động và hứng thú hơn mỗi ngày.

1. Áp dụng phương pháp SQ3R – Học để hiểu sâu, nhớ lâu

SQ3R là phương pháp đọc hiểu nổi tiếng do nhà tâm lý học Francis P. Robinson phát triển, giúp học sinh cải thiện khả năng ghi nhớ, hiểu sâu nội dung bài học.

Phương pháp gồm 5 bước: Khảo sát (Survey), Đặt câu hỏi (Question), Đọc (Read), Tóm tắt (Recite) và Xem lại (Review) – đặc biệt phù hợp cho các môn như Ngôn ngữ, Khoa học, Lịch sử.

1.1. Khảo sát nội dung trước khi học: Trước khi đọc hoặc nghe giảng, trẻ nên dành vài phút xem qua tiêu đề, hình minh họa, câu hỏi cuối bài. Việc này giúp con hình dung nội dung sắp học, khơi dậy sự tò mò và chuẩn bị tư duy sẵn sàng tiếp nhận kiến thức mới.

1.2. Đặt câu hỏi để hiểu sâu hơn: Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi như: “Tại sao lại như vậy?”, “Câu chuyện này muốn nói điều gì?”… Khi trẻ tự đặt câu hỏi, não bộ hoạt động tích cực hơn, giúp hình thành tư duy phản biện và ghi nhớ sâu.

1.3. Đọc kỹ và ghi chú thông tin chính: Trẻ nên đọc chậm rãi, gạch chân từ khóa, viết ghi chú bằng lời của mình. Đây là kỹ năng giúp trẻ lọc thông tin quan trọng và phát triển khả năng tóm tắt – nền tảng quan trọng khi học song ngữ.

1.4. Tóm tắt lại bằng lời của mình: Sau khi học, trẻ có thể thử kể lại nội dung bài học bằng ngôn ngữ đơn giản. Việc “giảng lại” giúp trẻ kiểm tra mức độ hiểu và ghi nhớ bền vững hơn.

1.5. Xem lại để củng cố kiến thức: Sau 1–2 ngày, phụ huynh nên nhắc trẻ ôn lại ghi chú, sơ đồ hoặc phần tóm tắt. Cách ôn giãn cách này giúp chuyển kiến thức vào trí nhớ dài hạn.

2. Áp dụng nguyên lý Pareto (80/20) – Học ít nhưng hiệu quả cao

Nguyên lý Pareto (80/20) cho rằng 80% kết quả đến từ 20% nỗ lực quan trọng nhất. Áp dụng vào học tập, trẻ sẽ biết tập trung vào phần kiến thức cốt lõi thay vì “học dàn trải”.

2.1. Xác định nội dung quan trọng nhất: Phụ huynh có thể hướng dẫn con xác định phần “20% vàng”: định nghĩa, công thức, quy luật, khái niệm chính… Đây là những phần chiếm trọng số cao trong bài kiểm tra và có giá trị ứng dụng lâu dài.

2.2. Học sâu thay vì học rộng: Thay vì học mọi thứ, hãy giúp trẻ hiểu thật kỹ trọng tâm và làm nhiều bài tập ứng dụng. Học sâu giúp con nắm chắc bản chất và tự tin hơn trong các tình huống mới.

2.3. Tránh lan man vào thông tin phụ: Nhiều tài liệu có phần minh họa hoặc chi tiết phụ. Phụ huynh nên giúp con nhận biết đâu là thông tin chính, đâu là phần tham khảo để không bị “quá tải thông tin”.

3. Kỹ thuật Feynman – Dạy lại để học tốt hơn

Nhà vật lý Richard Feynman từng nói: “Nếu bạn không thể giải thích điều gì đó một cách đơn giản, nghĩa là bạn chưa thật sự hiểu nó.”
Phương pháp này khuyến khích trẻ giảng lại bài học bằng ngôn ngữ đơn giản – vừa giúp kiểm tra mức độ hiểu, vừa rèn kỹ năng giao tiếp.

3.1. Đọc và nghiên cứu: Chọn nội dung cần tìm hiểu cùng con. Đọc và nghiên cứu ban đầu về nội dung đó.

3.2. Giải thích bằng lời nói của mình: Phụ huynh có thể hỏi: “Con thử giải thích cho mẹ nghe vì sao cây cần ánh sáng nhé!”. Khi trẻ có thể diễn đạt trôi chảy, nghĩa là đã hiểu rõ bài học.

3.3. Dạy lại cho người khác: Khuyến khích trẻ “dạy” lại cho bạn bè, người thân, thậm chí là búp bê hay thú bông. Khi giảng lại, trẻ buộc phải sắp xếp kiến thức logic và củng cố trí nhớ.

3.4. Sửa lỗi và bổ sung chỗ chưa hiểu: Nếu trẻ gặp khó khăn khi diễn giải, phụ huynh có thể cùng con xem lại phần đó. Đây là cách học chủ động, giúp con không ngại sai mà luôn tiến bộ.

4. Ghi chú bằng mã màu – Biến việc học thành niềm vui

Trẻ em dễ bị thu hút bởi màu sắc. Ghi chú bằng mã màu là phương pháp vừa trực quan vừa hiệu quả, giúp trẻ ghi nhớ nhanh và hứng thú học hơn.

4.1. Sử dụng màu sắc để phân loại thông tin: Dùng 3–5 màu cơ bản: màu vàng cho định nghĩa, xanh cho ví dụ, đỏ cho ý chính… Cách này giúp trẻ dễ dàng nhận diện thông tin khi ôn lại.

4.2. Tăng khả năng ghi nhớ và tập trung: Theo nghiên cứu, màu sắc giúp kích thích não bộ, cải thiện khả năng tập trung. Trẻ sẽ cảm thấy học thú vị và bớt nhàm chán.

4.3. Khuyến khích sáng tạo trong học tập: Hãy để trẻ tự thiết kế vở học bằng sticker, ký hiệu hoặc biểu tượng nhỏ. Khi trẻ yêu thích quá trình học, hiệu quả tiếp thu tăng đáng kể.

5. Sử dụng sơ đồ tư duy (Mindmap) – Gắn kết kiến thức bằng hình ảnh

Sơ đồ tư duy (Mindmap) là công cụ giúp trẻ tổ chức thông tin bằng hình ảnh và từ khóa, rèn luyện tư duy logic và sáng tạo.

5.1. Tổ chức bài học trực quan: Mindmap giúp con nhìn tổng thể nội dung trong một trang giấy – rất phù hợp cho các môn có nhiều phần nhỏ như Tự nhiên – Xã hội, Lịch sử, Tiếng Anh.

5.2. Kết nối ý tưởng và phát triển tư duy: Trẻ học cách liên kết khái niệm, tìm ra mối quan hệ giữa các ý tưởng – một kỹ năng nền tảng trong thế giới hiện đại.

5.3. Dễ dàng ôn tập và ghi nhớ: Khi ôn thi, chỉ cần xem lại sơ đồ tư duy là trẻ có thể nhớ lại toàn bộ nội dung mà không cần đọc lại toàn bộ sách vở.

Kết luận: Học tập chỉ hiệu quả khi học đúng cách

Học giỏi không có nghĩa là học thật nhiều, mà là học đúng cách. Với 5 phương pháp trên – từ SQ3R, Pareto, Feynman đến Mindmap – phụ huynh có thể giúp con xây dựng nền tảng học tập bền vững, phát triển tư duy chủ động và yêu thích việc học hơn mỗi ngày.
Nhớ rằng, mục tiêu của học tập không chỉ là điểm số, mà là rèn luyện khả năng tự học, tự khám phá – hành trang quan trọng cho tương lai.

Tham khảo thêm

Dành cho bạn